امروز با موضوع نمونه درخواست استماع شهادت شهود در خدمت شما هستیم.

در ادامه به سوالات زیر پاسخ خواهیم داد:

نمونه درخواست استماع شهادت شهود چیست و از آن چه استفاده ای می شود؟

جرح و تعدیل شهود اصطلاحا به چه معناست؟

استماع شهادت شهود در جریان پیگیری پرونده های حقوقی یا کیفری تا چه میزان از اهمیت برخوردار می باشد؟

مراتب استماع شهادت به چه شکل است و در جریان آن باید به چه نکاتی توجه داشت؟

قرار استماع شهادت می تواند به فردی که خواهان انجام این کار است رسانده شود؟

آیا فرد شاهد می تواند به دادگاه، درخواستی در مورد هزینه ی رفت و آمد داشته باشد؟

دادگاه نسبت به شنیدن چه نوع گواهی هایی اقدام می کند؟

دادگاه نسبت به شنیدن چه نوع گواهی هایی اقدام می کند؟

در قانون ایران، تعداد شهادت دهندگان در چه صورت می تواند تاثیر مطلوبی در به نتیجه رسیدن جریان پرونده داشته باشد؟

معنی اصطلاح جرح شهود چیست؟

شهادت کتبی در دادگاه از چه میزان اعتبار برخوردار می باشد؟

در حین ارائه ی شهادت یا گواهی کتبی باید چه نکاتی را در نظر داشت؟

نمونه درخواست استماع شهادت شهود چیست و از آن چه استفاده ای می شود؟

بر اساس قانون هایی که در شیوه ی دادرسی مدنی و کیفری به ثبت رسیده است، برای ارائه ی شهادت در دادگاه، یک سری شرایط خاص وجود دارد. این شهادت در دادگاه می تواند نقش مهمی در نتیجه ی دادگاه داشته باشد و علت اتفاقات به وجود آمده را تعریف یا اثبات کند.

شما برای این که بتوانید یک جرم را در دادگاه ثابت کنید، می توانید از گواهی یا شهادت استفاده کنید اما تدوین یک شهادت نامه ی مناسب، دارای قوانین و شرایط به خصوصی است که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.

جرح و تعدیل شهود اصطلاحا به چه معناست؟

این اصطلاح زمانی به کار برده می شود که افراد حاضر در دادگاه نتوانند شرایط مربوط به شهادت یا فرد شاهد را مطابق با متن قانون اجرا کنند. این قوانین دارای چند بند بوده که شامل موارد زیر می باشند:

رعایت این شرایط باعث می شود تا شاهدی که در دادگاه حاضر می کنید از اعتبار و صلاحیت لازم برخوردار بوده و پذیرفته شود. شهادت چنین فردی همچنین از نظر شرعی قابل اعتماد بوده و می توان بر اساس آن به صادر کردن حکم پرداخت.

جرح و تعدیل شهود را می توان این گونه تعریف کرد:

استماع شهادت شهود در جریان پیگیری پرونده های حقوقی یا کیفری تا چه میزان از اهمیت برخوردار می باشد؟

طبق ماده ی ۲۳۲ قانون دادرسی مدنی، این عنصر در تشخیص جرم و اعلام رای نهایی از سمت دادگاه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، طبق این ماده از قانون:

پس چنانچه متوجه شدید، کلمات شهادت و گواهی هر دو در یک معنا به کار می روند. بررسی گفته های شاهد و ارائه ی گفته های او در دادگاه در جلسه ی خاصی به نام قرار استماع شهادت گواهان انجام می گیرد که لازم است در ابتدا از سمت افراد دخیل در پرونده اعلام شود. قاضی دادگاه در صورتی که احساس کند حضور یک شاهد و استنادهای جدید می تواند در روشن تر شدن نتیجه ی پرونده تاثیر گذار باشد، قرار استماع را صادر خواهد کرد.

در ماده ی ۲۴۲ قانون آیین دادرسی در این رابطه چنین می خوانیم:

طبق این قانون، فردی که صلاح دیده شده که شهادت دهد، به دادگاه احضار خواهد شد. این احضاریه حدودا یک هفته قبل از جریان دادگاه باید به دست فرد شاهد برسد و فرد در جریان زمان و شرایط دادگاه قرار بگیرد.

مراتب استماع شهادت به چه شکل است و در جریان آن باید به چه نکاتی توجه داشت؟

در ماده ی ۲۳۶ قانون آیین دادرسی مدنی در این باره چنین می خوانیم:

فردی که قصد دارد در دادگاه شهادت دهد لازم است تا قبل از جریان دادگاه در مورد مسئولیت های شهادت دادن توجیه شده و اطلاعات کافی را به دست آورد. همچنین باید بداند که شهادت دروغ و ثابت شدن آن چه مجازاتی را برای او به ارمغان خواهد آورد.

این کار موجب می شود تا افرادی که قصد دارند در دادگاه، شهادت دروغ دهند، متوجه ریسک آن شده و تا جای ممکن از حضور این افراد در دادگاه جلوگیری به عمل آید. چرا که بسیاری از این افراد، پیش از اقدام در این مورد، نسبت به عواقب آن آگاهی خاصی ندارند.

پیشنهاد می کنیم از پست نمونه لایحه دفاعیه شهادت کذب دیدن کنید.

نمونه درخواست استماع شهادت شهود:

قرار استماع شهادت می تواند به فردی که خواهان انجام این کار است رسانده شود؟

در جلسه ی اول دادگاه، یک لایحه برای فرد خواهان خوانده خواهد شد و فرد لازم است تا اسم و یا اسامی افرادی که قصد دارند در زمینه ی گواهی یا شهادت حاضر کند را اعلام نماید. همچنین برای جرح کردن گواهی باید اسم این افراد را بدانید.

آیا فرد شاهد می تواند به دادگاه، درخواستی در مورد هزینه ی رفت و آمد داشته باشد؟

در مورد جواب این سوال در قانون آیین دادرسی مدنی، ماده ی ۲۴۷ را می توانیم مشاهده کنیم:

بر این اساس فرد شاهد می تواند با تعیین دقیق مبلغ و ارائه ی آن به دادگاه، حق خود را از کسی که قرار است از گواهی او استفاده به عمل آورد به طور کامل دریافت کند. خسارت های یاد شده در این قانون می تواند شامل تمام هزینه های ناشی از اتفاقات ناگوار یا ضررهایی باشد که در مسیر رسیدن به دادگاه یا حین سفر برای شاهد یا گواهی دهنده پیش آمده است.

دادگاه نسبت به شنیدن چه نوع گواهی هایی اقدام می کند؟

در این مورد بهتر است در ابتدا به ماده ی ۲۳۵ از قانون دادرسی مدنی مراجعه کنیم، در این ماده می خوانیم:

این موضوع به این معنا است که شما می توانید در مورد شاهد خود و گواهی ای که می تواند در دادگاه بدهد از پیش اطلاع رسانی کرده و به سمع دادگاه برسانید که شاهد یا شاهدانی دارید که می توانند در جلسات دادرسی حاضر شده و از حق شما دفاع کنند. در این مورد، در ماده ی ۲۳۷ می خوانیم:

این قانون به اهمیت ارائه ی متن گواهی و اهمیت آن در مراتب دادرسی اشاره داشته و می توان از این شرایط برای زمانی که افراد درگیر در پرونده متوجه وضعیت شاهد نشوند بهره برده و امنیت و آرامش او را تامین کنند. طبق این قانون، فرد گواهی دهنده آزاد هست تا کاغذ گواهی را به امضا نیز نرساند. در هر صورت گواهی او به گوش افراد حاضر در دادگاه خواهد رسید و در روند دادرسی تاثیر داده خواهد شد.

در قانون ایران، تعداد شهادت دهندگان در چه صورت می تواند تاثیر مطلوبی در به نتیجه رسیدن جریان پرونده داشته باشد؟

شهادت یا گواهی دهنده در ایران، هم از پشتیبانی شرعی برخوردار است و هم از نظر قانونی پذیرفته شده می باشد. برای این منظور لازم است تا دو گواهی دهنده ی مذکر در دادگاه حاضر شوند. در غیر این صورت لازم است یک شاهد مذکر و دو شاهد مونث حضور پیدا کنند. این شیوه ای رایج و رویه ای عادی در جریان دادرسی های حقوقی و مالی بوده و می تواند به حل و فصل کردن بسیاری از پرونده های رایج کمک کند.

شما همچنین می توانید از شیوه ی یک شاهد مذکر و ضمیمه کردن قسم خود به عنوان فرد شاکی در دادگاه، برای به نتیجه رسیدن پرونده استفاده کنید. اما این قانون ممکن است توسط برخی از افراد مورد سوء استفاده قرار گیرد و این اتفاق، بارها و بارها در دادگاه ها رخ داده است.

به همین دلیل برای افراد سوء استفاده گر، مانند کسانی که در دادگاه قسم دروغ یاد می کنند یا شهادت دروغین می دهند نیز مجازات هایی در نظر گرفته شده است که در ادامه به طور مفصل به آن ها خواهیم پرداخت.

شما یا هر فرد شاکی یا شریک در دعوا می تواند از خود در مقابل افرادی که شهادت دروغ می دهند دفاع به عمل آورید.

معنی اصطلاح جرح شهود چیست؟

زمانی که شما نسبت به یک شهادت دروغین اعتراض کنید یا اعلام کنید که شرایط شهادت دهنده رعایت نشده است، اصطلاحا اقدام به جرح شهود کرده اید. به طور مثال اگر متوجه شوید که فرد مقابل شما اقدام به حاضر کردن شاهدی کرده که شغل تکدی گری را در پیش گرفته یا برای نفع شخصی یا در عوض دریافت رشوه شهادت داده است، می توانید نسبت به جرح شهود اقدام کنید.

البته این اتفاق بسیار نادر است چون معمولا پیش از احضار فرد شاهد، شرایط او کاملا مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

شهادت کتبی در دادگاه از چه میزان اعتبار برخوردار می باشد؟

شما به جز سندهایی که در دادگاه ارائه می دهید تا یک حقیقت را به اثبات برسانید، از اهرم قوی دیگری نیز می توانید بهره ببرید. این اهرم در ادبیات قانون و قضاوت، شهادت شهود نامیده می شود. به این اهرم ها یا عناصر اثبات در دادگاه، اصطلاحا ادله ی اثبات دعوا گفته می شود چرا که به کمک آن ها می توان صریح تر و راحت تر در مورد یک موضوع به جواب رسید. اما همیشه این طور نیست که لازم باشد تا فرد شهادت دهنده در دادگاه حاضر شده و اطلاعات خود را به افراد حاضر توضیح دهد.

در این مواقع می توان از عنصری به نام شهادت نامه ی کتبی استفاده کرد که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت. برای شهادت دادن در دادگاه، شرایط به خصوصی توسط افراد قانون گذار تعیین شده که از جمله ی آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

باید فرد شاهد در مورد تمام اظهارات خود اطمینان کافی داشته باشد

بر اساس این قانون باید فرد شاهد در مورد تمام اظهارات خود اطمینان کافی داشته باشد و از گفتن مواردی که در مورد سندیت آن ها دچار شبهه یا تردید می باشد خودداری کند. شهادت های تردید آمیز می توانند در ادامه ی روند پیگیری یک پرونده مشکل آفرین شده و در صورتی که یک شهادت شبهه دار با قطعیت مطرح شود و در ادامه ثابت شود که دارای سندیت نمی باشد، صداقت فرد شاهد زیر سوال خواهد رفت.

پس اکیدا توصیه می شود که از بیان مواردی که در مورد آن ها به قطعیت نرسیده اید و نمی توانید مستند بودن آن ها را تایید کنید به عنوان یک شاهد خودداری کنید.

اما در مورد شهادت نامه ی کتبی و اعتبار آن می توان به ماده ی ۱۲۸۵ قانون مدنی مراجعه کرد. در این ماده می خوانیم:

این جمله به این معناست که شهادتی که به صورت کتبی به دادگاه ارائه می شود کاملا از اعتبار لازم برخوردار است.

در حین ارائه ی شهادت یا گواهی کتبی باید چه نکاتی را در نظر داشت؟

در این مورد می توان به بند ۶ ماده ی ۵۱ قانون آیین دادرسی مدنی مراجعه کرد; در این قانون می خوانیم:

در واقع اگر می خواهید شهادت کتبی صادر شده از نظر دادگاه از اعتبار کافی برخوردار باشد لازم است تا مشخصات هویتی فرد یا افراد شهادت دهنده در برگه ی شهادت نامه ی کتبی به طور کامل ذکر شود و هویت این افراد برای دادگاه کاملا قابل شناسایی باشد.

شهود معارض به چه معناست و در چه شرایطی از آن استفاده می شود؟

زمانی را تصور کنید که در دادگاه، هر دو طرف دعوی، برای خود شاهدانی را فراهم کرده باشند. سپس شاهدین هر یک از طرفین، حرف هایی را بگویند که کاملا در تضاد با گفته های طرف مقابل باشد، در صورتی که اگر هر دو، شاهد یک اتفاق بوده باشند و در حال گفتن حقیقت باشند، لازم است تا روایت آن ها نیز مشابه باشد.

در این حالت مشخص می شود که یکی از طرفین در حال دروغ گفتن است و دادگاه لازم است پرونده را بیشتر بررسی کرده و حقیقت ماجرا را روشن کند. به این حالت در اصطلاح شهود معارض گفته می شود.

در دادگاه، در مقابل فرد مدعی، مدعی علیه قرار دارد. در این مورد در برخی از نظریات فقهی می خوانیم که آوردن شهود معارض توسط مدعی علیه یا فردی که از او شکایت شده است پذیرفته شده نیست و ثابت کردن و شاهد آوردن صرفا بر عهده ی مدعی یا شکایت کننده می باشد.

با این وجود در قوانین گفته شده، منعی در این مورد وجود ندارد و شما به عنوان فردی که از او شکایت شده نیز می توانید برای خود شاهد یا شاهدانی را در دادگاه حاضر کنید. هر چند که شهادت ایشان در تضاد با شهادت طرف مقابل باشد و به این وسیله از حق و حقوق خود دفاع کنید.

چگونه و به کمک چه تکنیک هایی می توان یک شهادت دروغ را در حضور دادگاه ثابت کرد؟

چنین کارهایی معمولا توسط وکیل انجام می شوند و تکنیک هایی مرتبط با مهارت های کلامی می باشند. بهترین و موثرترین راه برای اثبات دروغ بودن شهادت، این است که از طرف مقابل، سوالات ریز در مورد حادثه و کیفیت وقوع آن پرسیده شود.

در جریان این سوالات، نه تنها می توان فرد شاهد را زیر سوال برد، بلکه خود شخص استناد کننده یا فردی که واسطه ی حضور فرد شاهد در دادگاه شده است را نیز می توان تحت سوال قرار داد.

سپس می توان جواب این سوال ها را با یکدیگر مقایسه کرد. پرسیدن سوالات جزئی بر عهده ی شما یا وکیلتان می باشد و نمی توان از دادگاه، انتظار وارد شدن به جزئیات را داشت. چرا که دادگاه در تلاش است تا از وقت، نهایت استفاده را برده و صرفا یک سری سوالات کلی را مطرح خواهد کرد.

اما پرسیدن سوالات جزئی می تواند فردی که در حال دادن شهادت دروغ است را تا حد زیادی زیر سوال برده و دیدگاه افراد حاضر در دادگاه را نسبت به او دچار ابهام کند.

اگر شما بتوانید ثابت کنید که فرد مقابل یا فردی که در حال دادن شهادت دروغ است در حال گفتن حرف های متناقض می باشد، دادگاه می تواند گفته های فرد شاهد را بی اثر کرده یا حکمی را به ضرر این فرد صادر کند. شما همچنین می توانید از فردی که شهادت دروغ داده است شکایت کرده و اصطلاحا اعاده ی دادرسی به عمل آورید.

چگونه می توان حکمی را که بر اساس گفته های یک شاهد صادر شده است را بی اثر کرد؟

یکی از راه های بی اثر کردن حرف های فرد شاهد این است که یک شکایت کیفری در مورد دروغ بودن گفته های این فرد تنظیم کنید. البته برای این منظور لازم است تا در ابتدا سند یا مدرکی دال بر دروغ گو بودن فرد شاهد فراهم آورده و به دادگاه تقدیم کنید.

همچنین اگر فردی با گفتن شهادت های دروغ باعث شود تا رای دادگاه به نفع فرد سوء استفاده گر تمام شود، شما هر زمان که بتوانید دروغ بودن حرف های شاهد را به اثبات برسانید، می توانید از فرد شاهد شکایت کرده و درخواست کنید که این فرد به مجازات اعمال خود برسد.

نحوه ی تنظیم سوالات جزئی برای اثبات دروغ گو بودن فرد شاهد چگونه می تواند باشد؟

در مورد زمان وقوع اتفاق به طور کامل و دقیق سوال بپرسید. در مورد محل وقوع اتفاق و ویژگی های محل، فرد را به چالش بکشید و گفته های او را با موارد گفته شده در پرونده مقایسه کنید. در مورد محل قرار گرفتن افراد در محل وقوع اتفاق سوالات جزئی مطرح کنید. درباره ی ترتیب ورود و خروج افراد به محل وقوع اتفاق، سوالاتی را مطرح کنید.

از جمله سوالاتی که ممکن است در مورد گواهی یا شهادت شهود پیش بیاید این است که آیا امکان دارد قاضی پرونده، نسبت به پذیرش شهادت رسمی امتناع کند؟

در جواب می توان گفت بله چرا که در نهایت، بررسی ارزش شهادت و پذیرفتن آن بر عهده ی قاضی پرونده می باشد.

ممکن است این سوال پیش بیاید که برای حفظ امنیت شاهد یا شاهدان در مواقعی که بیم آن می رود که این افراد از سمت افراد درگیر پرونده دچار آسیب یا ناامنی می شوند، چه کارهایی می توان انجام داد؟

در چنین مواردی بهتر است در ابتدا موضوع را با قاضی پرونده در میان بگذارید چرا که در صورت موافقت آن ها می توانند راه هایی برای محافظت از فرد شاهد در نظر بگیرند.

در صورتی که شاهد در دادگاه و طبق قرار مقرر حضور پیدا نکند چه اتفاقی خواهد افتاد؟

در این صورت جلسه ی مربوطه تجدید شده یا اصطلاحا به جلسه ی بعد موکول خواهد شد. همچنین به فرد مدعی که بنا بوده به شاهد استناد کند اخطار داده می شود که در جلسه ی بعد، فرد شاهد را در دادگاه بیاورد.

برای انجام جرح گواه یا شهود تا چه اندازه می توان از دادگاه طلب فرصت کرد؟

چنان چه به دنبال پیگیری جرح گواه باشید می توانید از دادگاه، یک هفته زمان بگیرید و به پیگیری امر مذکور بپردازید.

تعداد شاهدان و جنسیت آن ها در امر نمونه درخواست استماع شهادت شهود در کدام بخش از قانون مطرح شده است؟

در این مورد می توان به بند 6 از ماده ی 51 قانون آیین دادرسی مدنی مراجعه کرد که به انواع حالت های حضور شاهدان و میزان اعتبار آن ها در دادگاه پرداخته است.

مجازات افرادی که اقدام به دادن شهادت دروغ می کنند به چه صورت تعیین شده است؟

در این مورد می توانیم به ماده ی 650 قانون مجازات اسلامی مراجعه کنیم، در این قانون گفته شده است که:

در مورد نوع مجازات می توان میزان دروغ و خسارتی که از این دروغ متوجه افراد درگیر پرونده شده است را در نظر گرفت. همچنین بهتر است بدانید که این مجازات پیش از حضور فرد شاهد در دادگاه به او گوشزد خواهد شد تا از گفتن شهادت دروغ جلوگیری به عمل آید.

آیا در صورتی که فرد شاهد از حضور در دادگاه امتناع کند می توان نسبت به جلب او اقدام کرد؟

جلب شاهد تنها در جریان پیگیری پرونده های کیفری امکان پذیر است و در امور مدنی نمی توان در مورد جلب فرد شاهد اقدام کرد.

شرایط جلب فرد یا افراد شاهد در جریان پرونده های کیفری به چه صورت می باشد؟

طبق قانون اگر فرد شاهد بعد از دو بار احضار شدن به دادگاه از حضور در دادگاه اجتناب کند، می توان حکم جلب او را صادر کرد.

آیا داشتن رابطه ی خویشاوندی می تواند باعث جرح نمونه درخواست استماع شهادت شهود شود؟

در این مورد می توان به قانون آیین دادرسی مدنی که در سال 1392 به تصویب رسیده است مراجعه نمود. در این قانون گفته شده است که داشتن رابطه ی خویشاوندی نمی تواند باعث جرح گواهی شهادت شهود شود یعنی شما حتی اگر پدر و مادر یا اعضای نزدیک خانواده ی خود را به عنوان شاهد در دادگاه حاضر کنید هیچ مشکلی پیش نخواهد آمد و پرونده جریان عادی خود را طی خواهد کرد.

شهادت افراد خانواده ی فرد استناد کننده در چه صورت ممکن است از طرف دادگاه رد شود؟

این موضوع زمانی اتفاق می افتد که قاضی تشخیص دهد شهادت این افراد کذب بوده و یا به نفع فرد استناد کننده از حقیقت منحرف شده است. در این صورت نمی توان انتظار داشت که شهادت این افراد تاثیر داده شود.

آیا داشتن رابطه ی خادم و مخدومی بین فرد استناد کننده و شاهد باعث رد شدن نمونه درخواست استماع شهادت شهود خواهد شد؟

این موضوع طبق آیین دادرسی ای که در سال 1392 به تصویب رسیده به رسمیت شمرده شده است و شهادت فرد خادم یا مخدوم هیچ مانعی نخواهد داشت و از اعتبار لازم برخوردار است.

در جریان پرونده هایی که مربوط به درخواست طلب یا انجام معامله می باشد، داشتن چه تعداد شاهد می تواند موثر واقع شده و در به نتیجه رسیدن پرونده نقش جدی ایفا کند؟

در این مورد داشتن صرفا 2 شاهد مرد یا 2 شاهد زن و یک شاهد مرد می تواند ضمانت شهادت شهود را تامین کند.

آیا شرایط تعداد افراد شاهد همواره یکسان می باشد؟

در جواب این سوال باید گفت خیر، این تعداد بر اساس نوع پرونده مشخص می شود.

اگر پس از  فرستادن نمونه درخواست استماع شهادت شهود و حاضر شدن فرد شاهد، افراد از امضای اوراق مربوطه خودداری کنند چه اتفاقی خواهد افتاد؟

در این مورد می توان به ماده ی 157 قانون آیین دادرسی کیفری مراجعه کرد، در این قانون می خوانیم که:

بر این اساس، همچنان شهادت چنین فردی از طرف دادگاه مورد بررسی قرار می گیرد و می تواند در جریان پیگیری پرونده موثر واقع شود چرا که فیلتر بررسی صلاحیت فرد شاهد یا گواهی دهنده در زمان دادن  نمونه درخواست استماع شهادت شهود به دادگاه اعمال شده است و این مراتب خود عامل اعتبار فرد شهادت دهنده تا این مرحله می باشد.

در صورتی که افراد شاهد در خارج از ایران سکونت داشته باشند اما اصالتا ایرانی باشند، چگونه می توان نمونه درخواست استماع شهادت شهود را جهت تکمیل به دست آن ها رساند؟

بهترین راه برای انجام این کار، این است که از نماینده ی کنسولی یا یک مامور سیاسی مرتبط کمک بگیرید و به شیوه ای امن، نمونه درخواست استماع شهادت شهود را به دست فرد مذکور برسانید.

این درخواست پس از تکمیل شدن توسط فرد شاهد لازم است تا به دست اداره ی حقوقی برسد.

تکمیل نمونه درخواست استماع شهادت شهود توسط افرادی که خارج از کشور ایران سکونت دارند چگونه می تواند انجام بپذیرد؟

در صورتی که فرد شاهد در کشوری ساکن باشد که با کشور ایران دارای قرارداد همکاری از نظر قضایی می باشد، رسیدگی به موضوع به واسطه ی اداره ی حقوقی در قوه ی قضائیه و همچنین وزارت امور خارجه ی ایران به مرجع قضایی کشور مذکور داده خواهد شد.

اما اگر فرد شاهد در کشوری سکونت داشته باشد که با ایران هیچ گونه قرارداد همکاری قضایی ندارد باید نوعی شرط رفتار متقابل وجود داشته باشد تا بتوانید طبق شرایط بند قبل، به پیگیری پرونده ی خود بپردازید.

در چه صورت دعوت از فرد شاهد از طریق یک فرمانده انجام می شود؟

در این مورد می توان به ماده ی 150 قانون آیین دادرسی کیفری مراجعه کرد. در صورتی که فرد شاهد جزو نیروهای مسلح باشد، فرایند دعوت طی 24 ساعت و به واسطه ی فرمانده ی این شخص صورت خواهد گرفت.

در چه شرایطی ممکن است که قاضی پرونده خود به شخصه نزد فرد یا افراد شاهد رفته و به شنیدن صحبت های آن ها بپردازد؟

در این مورد می توان به ماده ی 161 قانون آیین دادرسی کیفری مراجعه کرد. در این قانون می خوانیم که:

طبق این قانون چنانچه شاهد شما دچار بیماری خاصی است می توانید موضوع را به اطلاع دادگاه رسانده و از آن ها بخواهید که به روش متفاوتی اقدام به شنیدن سخنان شاهد کنند.

هویت فرد شاهد طبق چه پارامترهایی از سمت دادگاه مورد پرس و جو و بررسی قرار می گیرد؟

در جواب این سوال می توان به ماده ی 154 از قانون آیین دادرسی کیفری مراجعه کرد، در این قانون می خوانیم که:

تحقیق از فردی که نمونه درخواست استماع شهادت شهود داده است در چه صورتی غیر علنی یا به صورت سری انجام خواهد شد؟

در این مورد می توان به ماده ی 152 از قانون آیین دادرسی کیفری مراجعه کرد. دلیل پیگیری سری می تواند به علت تحقیقات حساس در مراحل ابتدایی تحقیقات مربوط به پرونده باشد.

تحقیق از افراد شاهد طبق چه شرایطی انجام می شود؟

در این مورد می توان به ماده ی 151 قانون آیین دادرسی مدنی مراجعه کرد. در این قانون می خوانیم که:

بر این اساس فرد متهم یا طرف مقابل، شاهد تحقیقات انجام شده نیست و این امر به سبب امنیت افراد درگیر پرونده انجام می شود.

در صورتی که فرد شاهد از ادای سوگند در دادگاه خودداری کند چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا شهادت این فرد همچنان توسط افراد حاضر در دادگاه استماع خواهد شد؟ میزان اعتبار شهادت فردی که سوگند یاد نکرده است چگونه تعیین می شود؟

در این مورد می توان به تبصره ی قید شده در ماده ی 153 قانون آیین دادرسی مدنی مراجعه کرد. در این قانون می خوانیم که:

این جمله به این معناست که در پرونده هایی که شهادت افراد مطلع از اهمیت ویژه ای برخوردار باشد، هر چند فرد از ادای سوگند اجتناب کند اما همچنان لازم است تا صحبت های او در دادگاه شنیده و ثبت شود.

در جریان رسیدگی به پرونده، آیا سخنان فردی که نمونه درخواست استماع شهادت شهود را داده به ترتیب ثبت خواهد شد؟

در این مورد می توان به ماده ی 151 قانون آیین دادرسی مراجعه کرد، در این قانون صریحا نوشته شده است:

این شرط تضمین کننده ی تاثیر سخنان فرد شاهد در ادامه ی جریان رسیدگی به پرونده خواهد بود.

در شرایط نمونه درخواست استماع شهادت شهود ذکر شده است که فرد شاهد نباید دارای سابقه ی کیفری بوده و یا اشتهار به فساد داشته باشد، این قانون به چه شکلی اعمال می شود؟

زمانی که نمونه درخواست استماع شهادت شهود را ارسال می کنید، سوابق فرد بر اساس اطلاعات و تحقیقات صورت گرفته مورد بررسی قرار می گیرد. اشتهار به فساد یعنی این که فرد پیش از این، دارای پرونده های کیفری مرتبط با فساد باشد. چنین افرادی در صورتی می توانند به عنوان شاهد در دادگاه حاضر شوند که قبلا توبه کرده باشند که این خود در مراتب قانونی دارای ضوابط خاصی می باشد.

در صورتی که ثابت شود فرد مذکور مجددا قوانین را زیر پا گذاشته و اعمال او با حرف هایش همخوانی ندارد، شهادت او مجددا پذیرفته نخواهد شد. در مورد افرادی که دارای سابقه ی فساد هستند، دادگاه لازم است اطمینان حاصل کند که این فرد تغییر کرده و می توان به گفته های او اعتماد کرد.

چگونه توبه ی فردی که در خواست استماع شهادت شهود داده است مورد بررسی قرار خواهد گرفت؟

همان طور که پیش از این گفته شد، افراد دارای سابقه ی کیفری یا مشهور به فساد، تنها در صورتی می توانند در دادگاه به عنوان شاهد حاضر شوند که توبه کرده باشند. در این قسمت توضیح می دهیم که توبه در ادبیات قانون به چه معناست و چگونه انجام می پذیرد.

توبه در مراتب قانونی یکی از ابزارهای تخفیف گرفتن است، یعنی باعث می شود که مجازات فرد مجرم کاهش پیدا کند. این امکان از این جهت فراهم شده تا عمل مجازات بتواند باعث کم شدن جرم و جنایت در جامعه شود. همچنین تخفیف توبه می تواند افراد مجرم را ترغیب به تغییر و اصلاح کند تا با بازگشت مجدد به جامعه، اعمال قبلی خود را تکرار نکرده و به خود یا دیگران آسیب نرسانند.

توبه بیشتر ریشه در ادبیات دینی دارد

توبه بیشتر ریشه در ادبیات دینی دارد و با هدف تغییر ریشه ای فرد طراحی شده تا فرد گناهکار بتواند راه تغییر را در پیش گرفته و به صورت یک موجود اجتماعی و مفید و مانند دیگر انسان ها زندگی کند.

توبه در ادبیات دینی همچنین به این معناست که فرد مذکور تا جای ممکن به جبران کارهای اشتباهی بپردازد که در گذشته مرتکب شده. به این ترتیب می توان گفت که توبه چنان که به نظر می رسد کار ساده ای نبوده و مسئولیت های جدیدی را برای فرد توبه کننده  ایجاد می کند و نباید آن را دست کم گرفت. در دین اسلام، توبه از اهمیت زیادی برخوردار است و این قانون در ایران از پشتیبانی شرعی برخوردار می باشد.

فرد توبه کننده در برخی موارد ممکن است مورد عفو کامل نیز قرار بگیرد که این موضوع به تشخیص دادگاه و میزان جرم او بستگی دارد. به همین دلیل است که فرد توبه کننده در ادامه می تواند حتی به عنوان شاهد در دادگاه حاضر شده و به ارائه ی مستندات خود بپردازد.

تفاوت مطلع با فردی که نمونه درخواست استماع شهادت شهود می دهد در چیست؟

در این مورد بهتر است در ابتدا به ماده ی 204 قانون آیین دادرسی کیفری مراجعه کنیم. در این قانون می خوانیم که:

بر این اساس می توان گفت که حضور مطلع تقریبا به اندازه ی شاهد در دادگاه موثر بوده و بسیاری از مراتبی که در مورد شاهد رعایت می شود، در مورد فرد مطلع و اظهارات او در نظر گرفته خواهد شد. حضور مطلع به اندازه ی فرد شاهد از اعتبار برخوردار نیست اما در مورد پرونده های پیچیده تر که نیاز به دلیل های بیشتری جهت روشن شدن موضوع دارد، حضور افراد مطلع نیز می تواند حیاتی تلقی شده و بر جریان رسیدگی به پرونده تاثیر جدی بگذارد.

قانون آیین دادرسی کیفری در چه مواردی در مورد افرادی که نمونه درخواست استماع شهادت شهود داده اند نقش داشته و در مورد آن ها اعمال می شود؟

این قوانین برای ایجاد نظم در جامعه ایجاد شده اند و هر یک، از ویژگی ها یا کاربردهای مختلفی برخوردار می باشند. آیین نامه ها و قانون ها تعیین می کنند که هر شکایت بسته به نوع آن لازم است در چه مکان و موقعیتی مطرح شده و چگونه در مورد پیگیری آن اقدام کرد. قانون آیین دادرسی کیفری اولین بار در سال 1378 به تصویب رسید که دارای مواد و فصل های گوناگونی می باشد.

این آیین دادرسی مجددا در سال 1392 بازبینی شد و نه تنها فصل های گذشته ی آن اصلاح شد، بلکه فصل جدیدی نیز به آن اضافه گردید. هم اکنون این قانون دارای 11 فصل می باشد.

در قانون آیین دادرسی کیفری، چه مقدار به مبحث نمونه درخواست استماع شهادت شهود پرداخته شده و چه قوانینی درباره ی این موضوع به تصویب رسیده است؟

برخی از این موارد پیش از این در مقاله ذکر شده است اما مباحث مربوط به نمونه درخواست استماع شهادت شهود در آیین دادرسی کیفری بسیار مفصل تر می باشد. در ماده ی 206 از این آیین می خوانیم که:

این جمله به این معناست که طرفین درگیر در پرونده در جریان روند رسیدگی به صلاحیت فرد شاهد قرار نمی گیرند و این موضوع جهت قضاوت بی طرف و حفظ امنیت فرد شاهد یا مطلع صورت می گیرد.

در ماده ی 207 از این آیین در رابطه با نمونه درخواست استماع شهادت شهود می خوانیم که:

بر این اساس روند بازپرسی از شاهدین نیز تا جای ممکن با حفظ امنیت ایشان صورت گرفته و شاهدین در مجاورت یکدیگر مورد بازپرسی قرار نمی گیرند.

این کار، هم باعث روشن تر شدن مساله و قضاوت صحیح شده و هم امنیت افراد شاهد را تامین می کند تا بتوانند راحت تر به اظهار اطلاعات خود بپردازند.

در برخی موارد برای روشن تر شدن مساله لازم است تا افراد شاهد یا مطلع مجددا نزد بازپرس حاضر شده و سوالات بیشتر و دقیق تری از ایشان به عمل آید که در این صورت، گزارش کاملی از این جلسات و علت شکل گیری شان نیز در پرونده ذکر خواهد شد.

در ادامه می توانیم به ماده ی 208 از قانون آیین دادرسی مراجه کنیم. در این قانون در رابطه با نمونه درخواست استماع شهادت شهود و مراتب آن می خوانیم که:

این جمله به این معناست که معیار تقدم بر اساس وضعیت پرونده و تشخیص فرد بازپرس انجام گرفته و سوال و جواب از این افراد انجام خواهد گرفت. در این مورد تفاوتی بین فرد مطلع یا فردی که نمونه درخواست استماع شهادت شهود داده است وجود نخواهد داشت.

در ماده ی 209 از قانون آیین دادرسی کیفری درباره ی نمونه درخواست استماع شهادت شهود چنین می خوانیم:

بر این اساس، می توان اطمینان حاصل کرد که اعتبار افرادی که به عنوان شاهد در دادگاه حاضر شده اند در مراحل ابتدایی تا جای ممکن تضمین شده و تمام جوانب کار، از جمله میزان نزدیکی فرد شاهد با افراد درگیر پرونده برای اطمینان مورد بررسی قرار می گیرد.

هر چند طبق بازبینی صورت گرفته بر قانون آیین دادرسی کیفری، شهادت افراد نزدیک و خویشاوندان پذیرفته شده است اما این روابط همچنان مورد بررسی قرار گرفته و می توان گفت که با احتیاط به آن ها پرداخته می شود تا جلوی هر گونه سوء استفاده و مختل کردن روند دادرسی گرفته شود.

در مورد نمونه درخواست استماع شهادت شهود در ماده ی 210 قانون آیین دادرسی کیفری چنین می خوانیم:

در اینجا مشخص می شود که روند سوگند یاد کردن در قانون ایران چگونه است. هر چند افراد گواهی دهنده می توانند از یاد کردن سوگند اجتناب کنند اما این کار می تواند بر تکیه ی دادگاه به اظهارات فرد گواهی دهنده تاثیر گذار باشد. همچنین ادای سوگند برای فرد گواهی دهنده مسئولیت هایی را به همراه خواهد آورد. از جمله این که در صورت ادای شهادت دروغ می تواند مجازات سنگین تری را برای او به همراه داشته باشد.

در مورد درخواست استماع شهادت شهود در ماده ی 211 قانون آیین دادرسی کیفری چنین می خوانیم:

گاهی ممکن است جریان پیگیری پرونده ها به شکلی حساس باشد که هر گونه شهادت دهنده یا فرد مطلعی بتواند با اظهارات خود به روشن تر شدن پرونده کمک کند در این صورت بازپرس می تواند بنا براختیارات خود و بدون این که افراد گواهی دهنده لازم به ادای سوگند باشند، اقدام به جمع آوری اطلاعات نماید.

در مورد درخواست استماع شهادت شهود در ماده ی 212 قانون آیین دادرسی مدنی چنین می خوانیم:

بر این اساس اگر شما به عنوان یک فرد شاهد یا گواهی دهنده مایل به ادای سوگند یا به امضا رساندن اوراق مربوطه نباشید، لازم است تا علت تصمیم خود را به طور رسمی اعلام کنید. تمام گفته های شما ثبت شده و می تواند در جریان رسیدگی به پرونده یا اعتبار بخشی به سخنان شما تاثیر داده شود.

در رابطه با درخواست استماع شهادت شهود در ماده ی 213 قانون آیین دادرسی کیفری چنین می خوانیم:

به این معنی که نمی توان فردی که در جلسه به عنوان شاهد یا گواهی دهنده حاضر شده است را متهم به انجام کاری کرد و در همان جلسه زیر سوال برد، بلکه برای این منظور باید در جلسات بعدی اقدام کرده و مراحل اتهام ورزی را از سر گذراند.

در مورد درخواست استماع شهادت شهود در ماده ی 214 قانون آیین دادرسی کیفری چنین می خوانیم:

به این ترتیب می توان اطمینان حاصل کرد که تدارکات به خصوصی برای امنیت افراد گواهی دهنده در نظر گرفته شده است تا افراد سوء استفاده گر نتوانند با ایجاد نا امنی و اختلال یا ایجاد ترس، در روند پیگیری پرونده اختلال ایجاد کنند. از آنجا که افراد متهم ممکن است با کینه توزی یا تهدید افراد گواهی دهنده، اعتماد این افراد را به امنیت جریان دادرسی از بین ببرند، بین افراد شاهد و متهمین، ملاقات و رودررویی نخواهد بود.

همچنین دادگاه تضمین می کند که اطلاعات افراد و هویتشان فاش نشود. این قانون رازداری در مورد افراد مطلع نیز انجام خواهد شد. در صورتی که افراد شاهد یا مطلع از عبور و مرور در محیط دادسرا به دلیل حفظ امنیت یا ترس از شناسایی و تعقیب شدن از طرف متهمین پرونده اجتناب کنند، دادگاه وظیفه دارد که با وسایل ارتباط از راه دور، اظهارات این افراد را دریافت کند و این گفته ها از اعتبار لازم برخوردار می باشند.

در صورتی که هویت افرادی که درخواست استماع شهادت شهود داده اند به نحوی افشا شود، چه وظیفه ای متوجه دادگاه خواهد شد؟

در مواردی که فرد متهم بتواند به اطلاعاتی از گواهی دهندگان یا مطلعین دست پیدا کرده و مشخص شود که این فرد می تواند تهدید کننده ی امنیت فرد گواهی دهنده باشد، لازم است که فرد گواهی دهنده ابتدا درخواست خود برای حفظ امنیت را به سمع بازپرس برساند. در این مرحله فرد بازپرس وظیفه دارد که امنیت فرد گواهی دهنده را تامین کند. به موجب این قانون، امنیت فرد یا افراد شهادت دهنده در حین جلسات دادگاه نیز لازم است حفظ شود.

در مورد درخواست استماع شهادت شهود در ماده ی 215 قانون آیین دادرسی کیفری چنین می خوانیم:

هزینه های حضور شاهد در دادگاه

گاهی ممکن است که افراد گواهی دهنده برای حضور در دادگاه لازم باشد تا مسیری طولانی را طی کرده یا مدتی از شغل خود دست بکشند که در این صورت، هزینه هایی را برای این افراد در پی خواهد داشت. در این مواقع فرد مذکور می تواند در مورد هزینه هایی که متوجه آن ها شده به دادگاه اطلاع رسانی کرده و پیش از اقدام برای حضور در دادگاه، این هزینه ها را دریافت کند.

همچنین برخی افراد ممکن است هزینه و امکانات لازم برای حضور در دادگاه را نداشته باشند که در این مورد نیز کافی است مساله را به سمع افراد حاضر در دادگاه برسانید.

اگر فرد شاکی یا در واقع کسی که به گفته های فرد گواهی دهنده استناد می کند از پرداخت هزینه های حضور فرد شاهد خودداری کند، در صورتی که طبق بررسی های به عمل آمده، قدرت پرداخت را دارد، افراد معرفی شده به عنوان شاهد لزومی ندارد که در دادگاه حاضر شوند و هزینه های مربوطه را متحمل شوند.

در صورتی که جرم پرونده یک جرم غیر قابل گذشت باشد

اما در صورتی که جرم پرونده یک جرم غیر قابل گذشت باشد و حضور شاهدین یا افراد مطلع حیاتی تلقی شود، حتی اگر فرد شاکی از پرداخت هزینه های فرد شاهد سر باز زند، دادگاه لازم است نسبت به پرداخت هزینه های حضور افراد گواهی دهنده اقدام کند.

اگر درخواست حضور شاهد یا افراد مطلع از سمت فرد متهم مطرح شود نیز به هر صورت هزینه های ایاب و ذهاب یا ضرر و زیان های ناشی از ترک شغل لازم است از طرف دادگاه به افراد گواهی دهنده یا مطلع پرداخت شود.

باب اول قانون مدنی به شرایط درخواست استماع شهادت شهود و جزئیات مربوط به آن پرداخته که در ادامه به بررسی مواد مربوط به آن خواهیم پرداخت. لازم به ذکر است که برخی از مواد این قانون در اصلاحات صورت گرفته حذف شده اند که در این مقاله این موارد حذف شده قید نخواهند شد.

در ماده ی 1309 قانون مدنی، درباره ی شرایط شهادت چنین می خوانیم:

در واقع طبق این قانون شما نمی توانید به کمک گواهی دهندگان، اعتبار سندی را زیر سوال ببرید که نزد دادگاه پذیرفته شده و اعتبار آن بر همگان روشن می باشد.

در ماده ی 1312 قانون مدنی درباره ی شرایط شهادت چنین می خوانیم:

در صورتی که شهادت برای ایجاد یا تکمیل جزئیات دلیل محکومیت باشد، قوانین گفته شده در مورد فرد اجرا نمی شود. به این نوع شهادت در اصطلاح تلاش برای تقویت و تکمیل دلیل گفته می شود که تاثیر چندانی بر ثابت شدن یک جرم ندارد، چرا که اصل جرم پیش از حضور شاهد در دادگاه و اظهار مطالب ثابت شده است.

در مورد شرایط اسماع شهادت شهود

در ماده ی 1313 قانون دادرسی مدنی چنین نوشته شده است:

طبق قانون شرایط خاصی برای اثبات صلاحیت افراد گواهی دهنده در نظر گرفته شده تا از این طریق تا جای ممکن از حضور افراد سوء استفاده گر در دادگاه جلوگیری به عمل آید. در مورد شرط عدالت باید گفت که این شرط از پشتیبانی شرعی برخوردار بوده و در قانون ایران نیز از طریق یک راه شرعی اثبات می شود.

همچنین اصطلاح طهارت مولد به این معناست که فرد گواهی دهنده لازم است از پدر و مادری متولد شده باشد که ازدواج آن ها به طور شرعی و دینی پذیرفته شده باشد. شهادت افراد متکدی از این بابت پذیرفته نمی شود به این دلیل که  این افراد از نظر عرفی و قانونی ممکن است صرف منفعت مالی وارد جریان پرونده شده باشند و لزوما در مورد آن اطلاعی نداشته باشند.

به سبب همین مورد در باره ی این افراد این شرط احتیاطی قرار داده شده است تا در جریان رسیدگی به پرونده نیز اختلالی ایجاد نشود.

درباره ی شرایط افرادی که درخواست استماع شهادت شهود داده اند در ماده ی 1314 آیین دادرسی مدنی چنین می خوانیم:

می توان گفت که این محدودیت سنی اعمال شده بیشتر برای امنیت کودکان و درگیر نشدن آن ها در جریان رسیدگی به پرونده و ریسک ناشی از آن می باشد. همچنین به این طریق تلاش می شود تا جلوی افراد سوء استفاده گر و کشاندن کودکان به محیط دادگاه گرفته شود.

اما این به معنی بی ارزش بودن صحبت کودکان نیست و حتی ممکن است در جریان پیگیری برخی پرونده های خاص و حساس، گفته های کودک به اندازه ی شاهد بالغ از اعتبار برخوردار شود.

همچنین همان طور که در این ماده گفته شده، صحبت های کودکان اغلب جنبه ی اطمینان بخشی داشته و بر اساس تشخیص قاضی در جریان رسیدگی به پرونده تاثیر داده خواهد شد.

تطابق شهادت با دعوی

در این باره در ماده ی 1316 قانون مدنی چنین می خوانیم:

این قانون در واقع به علت پذیرفته شدن شهادت های نسبتا ضعیفی می پردازد که ممکن است در دادگاه مطرح شوند. موانعی که برای حضور شاهد مطرح می شوند بیشتر به این سبب هستند که جلوی حضور افراد دروغ گو یا سوء استفاده گر گرفته شود و در باقی موارد می توان از اظهارات افراد در جهت مثبت استفاده هایی نیز به عمل آورد.

چه زمان اختلاف شهود در روند دادرسی اختلال ایجاد نکرده و از سمت دادگاه پذیرفته خواهد شد؟

در این مورد می توان به مواد 1317 و 1318 قانون مدنی استناد کرد، در این مواد گفته شده است که گفته های افراد شهادت دهنده باید مشابه یا اصطلاحا متحد باشد در غیر این صورت شهادت آن ها از طرف دادگاه پذیرفته نخواهد شد مگر این که طبق بخشی از این گفته ها بتوان به حدی نسبت به پرونده و حقیقت ماجرا اطلاع پیدا کرد

همچنین اگر عدم اتحاد در گفته های افراد گواهی دهنده مربوط به مسائلی باشد که مستقیما به موضوع شهادت ارتباطی ندارد، مشکلی خاصی پیش نخواهد آمد و همچنان شهادت همه ی این افراد در نزد دادگاه دارای اعتبار می باشد.

آیا فردی که به دادگاه، درخواست استماع شهود داده و پس از جلسه قصد صرف نظر کردن از گفته ها را داشته باشد، می تواند خواسته ی خود را مطرح کند؟

در این مورد لازم است تا به ماده ی 1319 از قانون مدنی رجوع کنیم. این درخواست اصطلاحا درخواست رجوع شهادت خوانده می شود که از اعتبار برخوردار بوده و باعث می شود تا شهادت وی اثر داده نشود.

شهادت بر شهادت در جریان های دادگاهی چیست و اعتبار آن به چه صورت می باشد؟

در این مورد در ماده ی 1320 قانون مدنی نوشته شده و طبق این ماده شهادت بر شهادت در صورتی در نزد دادگاه پذیرفتنی است که فردی که به عنوان شاهد اصلی و معتبر شناخته شده فوت کرده باشد. یعنی فردی حاضر می شود که بر گفته های شاهد اصلی استناد می کند.

همچنین اگر شاهد اصلی بر اثر موانعی مثل بیماری، سفر و حبس یا موارد دیگر نتواند در دادگاه حاضر شود می توان از این شاهد ثانوی یا قانون شهادت بر شهادت استفاده کرد.

شهادت مجنون ادواری در حال افاقه به چه معناست و از چه میزان اعتبار برخوردار می باشد؟

در ماده ی 178 قانون مجازات اسلامی در این باره چنین می خوانیم:

منظور از مجنون ادواری این است که فرد دچار مشکل دیوانگی بوده و حین وقوع اتفاق نیز با همین حالت ذهنی درگیر بوده باشد. چنین افرادی در صورت ارتکاب جرم دچار تخفیف شده و از آن ها رفع مسئولیت می شود. ممکن است در برخی مواقع با اصطلاح جنون اطباقی نیز رو به رو شوید که در مفهوم تفاوتی با اصطلاحی که در اول گفته شد ندارد.

تفاوت جنون ادواری با جنون دائمی این است که وضعیت افراد مبتلا به جنون ادواری ثابت نبوده و ممکن است در لحظاتی برطرف شود. جنون ادواری ممکن است در طی چند ساعت یا چند روز ادامه داشته باشد و سپس متوقف شود. چنین افرادی به علت اختلال هایی که در سطح عاطفی برای آن ها ایجاد شده به چنین حالت هایی دچار می شوند.

افاقه نیز به معنی بهبود یافتن یا سر هوش آمدن می باشد. پس منظور از اصطلاح مجنون ادواری در حال افاقه این است که فرد مجنون در حال بهبودی به سر می برد و شهادت این فرد می تواند در دادگاه پذیرفته شود. در مورد این افراد لازم است تا در هنگام شهادت دادن در روزها یا ساعاتی باشند که در سلامتی به سر می برند و حالات نا متعادل روانی بر آن ها غلبه نیافته باشد.

شهادت افراد غیر بالغی که در زمان ادای شهادت به بلوغ رسیده باشند از چه میزان اعتبار برخوردار می باشد؟

در این مورد می توان به ماده ی 179 قانون مجازات اسلامی رجوع کرد. در این مورد شهادت فرد شاهد پس از رسیدن وی به سن بلوغ از اعتبار برخوردار بوده و این قانون در مورد پرونده های به خصوصی که ممکن است رسیدگی به آن ها طی زمانی طولانی یا با وقفه انجام بگیرد از اهمیت خاصی برخوردار است.

شهادت افراد فراموش کار در دادگاه از چه میزان اعتبار برخوردار می باشد؟

در این مورد لازم است تا به ماده ی 180 فانون مجازات اسلامی رجوع کنیم. لازم است تا چنین افرادی پیش از جلسه در مورد مشکل خود به قاضی اطلاع رسانی کنند. در حالت عادی شهادت افراد غیر عادی و فراموش کار از طرف دادگاه پذیرفته نمی شود اما چنان چه قاضی تشخیص دهد که بخشی از گفته های چنین فردی درست بوده و در پیگیری جریان پرونده موثر واقع می شود، می توان گفت که شهادت چنین فردی دارای اعتبار خواهد شد.

عادل بودن فردی که درخواست استماع شهادت شهود داده است چگونه مشخص خواهد شد؟

در این مورد می توان به ماده ی 181 قانون مجازات اسلامی مراجعه کرد. در این قانون گفته می شود که فرد شاهد نباید اهل گناه و مشهور به انجام اعتمال فساد انگیز باشد. در مورد افرادی که در جامعه مشهور به انجام گناهان کبیره و مصغیره می باشند تنها زمانی شهادت این افراد پذیرفته می شود که از کارهای قبلی خود توبه کرده و مشاهده شود که کارهای گذشته ی خود را تکرار نمی کنند.

همچنین قاضی صلاحیت چنین فردی را بعد از توبه تشخیص خواهد داد.

در نظر قانون شرع در چه صورت شهادت افراد متعدد اعتبار خود را از دست خواهد داد؟

در این مورد می توان به ماده ی 182 قانون مجازات اسلامی مراجعه کرد، در این قانون گفته شده است که در صورت متعدد بودن افراد گواهی دهنده لازم است تا بین گفته های این افراد شباهت وجود داشته باشد و در صورت اختلاف های فاحش، چنین شهادتی پشتیبانی شرعی نخواهد داشت.

در هنگام بیان شهادت لازم است به چه نکاتی توجه داشت؟

در این مورد می توان به مواد 183، 184 و 185 قانون مجازات اسلامی مراجعه کرد، در این مواد گفته شده است که افراد شهادت دهنده لازم است تا نسبت به گفته های خود یقین داشته و ادای شهادت یا باید به کمک کلمات باشد یا نوشتار. چرا که این کار کمک می کند تا گفته های فرد برای بررسی در طولانی مدت ثبت شود.

شهادتی که با کمک ایما و اشاره و انجام حرکات دیگر باشد می تواند فرایند ثبت شهادت را دچار مشکل کند.

در صورتی که بین دو شهادت که از پشتوانه ی شرعی برخوردارند مشکل تعارض پیش بیاید چه اتفاقی خواهد افتاد؟

گاهی ممکن است که افراد شاهد در مراحل ابتدایی تایید صلاحیت، تمام مسائل شرعی را رعایت کرده و پذیرفته شوند اما در هنگام ادای شهادت بین گفته هایشان تعارض پیش بیاید یعنی حرف دو شاهد کاملا با یکدیگر در تضاد باشد. در این صورت از نظر شرع اسلامی، شهادت هیچ یک از گواهی دهندگان پذیرفته نخواهد شد و شهادت مردود است.

در صورتی که یک فرد نتواند برای شهادت دادن در دادگاه حاضر شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟

در این مورد ابتدا فرد شاهد باید عذر خود را به سمع دادگاه رسانده و در صورتی که عذرش پذیرفته شود، می تواند گواهی خود را به صورت نوشتاری، پیام صوتی یا تصویری زنده و یا ضبط شده، به شکلی که از اعتبار لازم برخوردار باشد به سمع دادگاه برساند. در واقع چنین شهادتی نیز می تواند از اعتبار لازم برخوردار باشد.

شهادت بر شهادت در قانون مجازات اسلامی در چه صورت از اعتبار لازم برخوردار می باشد؟

در مورد مسئله ی شهادت بر شهادت می توان به ماده ی 188 این قانون مراجعه کرد، بر این اساس شهادت بر شهادت در صورتی پذیرفته می شود که فرد شاهد اصلی با یک عذر موجه در دادگاه حاضر نشود. تمام شرایط مشروعیت شاهد اصلی لازم است تا در مورد فردی که به عنوان شاهد فرعی حاضر می شود نیز رعایت شود. همچنین نمی توان برای یک شاهد فرعی، یک شاهد فرعی دیگر در دادگاه حاضر کرد.

قانون شهادت در مورد جرائم حد و تعزیر چگونه اجرا خواهد شد؟

منظور از جرائم حد و تعزیر نوع مجازات می باشد و تفاوت آن ها در وضعیت شرعی آن ها می باشد. کلمه ی حد از ریشه ی حدود می باشد و به معنی منع کردن به کار می رود. این کلمه ریشه در شرع اسلام داشته و به آن دسته از مجازات هایی گفته می شود که در تلاشند تا مردم از انجام گناهان و قانون شکنی های شرعی باز دارند.

این دسته از مجازات ها مخصوص شرع اسلام بوده و در مورد برخی از جرم ها می تواند اجرا شود. ویژگی این مجازات ها این است که حد و حدودشان کاملا توسط قانون اسلامی تعیین شده است.

اما تعزیر آن دسته از مجازات هایی می باشد که توسط فرد قاضی تعیین می شود و از پشتیبانی شرعی برخوردار نمی باشد. تعزیر نیز با هدف باز داشتن افراد از وقوع مجدد جرم انجام می شود اما در تعیین آن پارامترهای متفاوت تری در نظر گرفته می شود. از جمله این که در تعزیر لازم است تا میزان تحمل فردی که به عنوان مجرم شناخته شده است نیز در نظر گرفته شود.

از دیگر ویژگی های تعزیر این است که قاضی نمی تواند بیشتر از 100 ضربه شلاق را حکم کند. این تعداد بر اساس شرع انتخاب شده و از پشتیبانی فقهی برخوردار است.

قانون مربوط به حد از متن قرآن به دست آمده است

قانون مربوط به حد از متن قرآن به دست آمده و بنا به گفته ی محققان همه ی عدد های گفته شده در این قانون، مطابق با متن قرآن کریم می باشد. به طور مثال فردی که به جرم نوشیدن مواد الکلی و مسکرات در دادگاه حاضر شده در هر صورت شامل مجازات حد می شود به این دلیل که در این مورد قانون شرعی وجود داشته و مجازات آن نیز 10 ضربه ی شلاق می باشد. این نوع از موارد نیز نمی توان انتظار تعزیر داشت.

در مجازات شرعی تفاوتی ندارد که فرد گناهکار چه مقدار مسکرات مصرف کرده باشد و این میزان مجازات برای همه به طور یکسان اجرا خواهد شد. اما در مجازات تعزیری، معمولا میزان مجازات بر اساس میزان پرداختن فرد گناهکار به جرم مشخص می شود.

در مجازات حد، در صورتی که حین اعمال مجازات، آسیب دیگری به صورت غیر عمدی متوجه فرد گناهکار شود، کسی در مقابل آن مسئول نخواهد بود اما در مجازات تعزیری، چنانچه فردی که در حال اجرای حکم می باشد، آسیبی اضافه به فرد وارد کند، شامل مسئولیت شده و در مواردی لازم است تا دیه ی فرد آسیب دیده را نیز پرداخت کند.

در مورد جرم هایی که قوانین حد یا تعزیر در مورد آن ها قابل اجرا می باشد، شهادت بر شهادت دارای اعتبار نمی باشد. اما مجازات قصاص و دیه به کمک شهادت بر شهادت در چنین پرونده هایی قابل پیگیری می باشد.

انکار شهادت بر شهادت در قانون مجازات اسلامی دارای چه شرایطی می باشد؟

در این مورد می توان به ماده ی 190 از این قانون مراجعه کرد. بر این اساس اگر فردی که در مقام شاهد بر شاهد حاضر شده است، قبل از صادر شدن حکم اقدام به رد گفته های خود کند، شهادت او بی اثر خواهد شد. اما از نظر شرعی، اگر بعد از صادر شدن حکم دادگاه، اقدام به رد گفته های خود کند، فایده ای نخواهد داشت.

آیا در دادگاه لازم است تا در مورد علت رد یا جرح فرد شاهد دلیل خاصی را اقامه کرد؟

گاهی پیش می آید که فرد خاصی که درخواست استماع شهادت شهود داده است از طرف دادگاه به رسمیت شناخته نشده و خواسته ی او رد شود. در این مورد با استناد به ماده ی 194 قانون مجازات اسلامی می توان بعد از رد شدن فرد شهادت دهنده از طرف قاضی دادگاه، یک اثبات نامه از طرف فردی که صلاحیت فرد شاهد را زیر سوال برده است اقامه شود تا حقیقت برای همگان روشن شود.

شهادت در مورد زنا یا لواط چگونه ممکن است از اعتبار ساقط شود؟

منظور از زنا یا لواط، داشتن روابط نامشروع و خلاف دین می باشد. اثبات چنین جرم هایی در دادگاه دارای مراتب خاصی می باشد. برخی از این مراتب شامل فرد یا افرادی که درخواست استماع شهادت شهود داده اند نیز خواهد شد.

در این مورد فرد شاهد در صورتی می تواند در دادگاه حاضر شود و حرف خود را به کرسی بنشاند که خود از نزدیک و یا حضورا شاهد جرم بوده باشد. هیچ یک از حالات دیگر فرد را شامل افراد شاهد نخواهد کرد و حرف های او را از حوزه ی اعتبار خارج خواهد کرد. تعداد افراد شاهد نیز در چنین پرونده هایی باید به عدد کافی برسد در غیر این صورت شهادت در مورد چنین پرونده ای قذف به حساب می آید و مجازات حد در مورد آن اجرا خواهد شد.

آشنایی با مفهوم قذف در قانون مجازات اسلامی

قذف به این معناست که یک فرد، تهمت انجام زنا یا لواط را به دیگری نسبت دهد. اگر فردی به عنوان شاهد در دادگاه حاضر شده و جرم زنا یا لواط را به دیگری نسبت دهد اما تعداد شاهدین به اندازه ی لازم نرسیده یا ثابت شود که این جرم به ناحق نسبت داده شده است، جرم قذف رخ داده است و می توان حد مربوط به قذف را در مورد فرد تهمت زننده اجرا کرد.

این جرم به دلیل خاص بودن و تاثیر مخربی که به حیثیت و آرامش روانی افراد دیگر پرونده وارد می کند، نسبت به جرم های تهمت و فحاشی جداگانه مورد بررسی و مجازات قرار گرفته است. حتی اگر این جرم به افرادی که مرده اند نسبت داده شود همچنان مجازات فرد مجرم از اعتبار لازم برخوردار می باشد.